BÄ°LGÄ°

Gözümüz gibi baktığımız motosikletimizin yerle tek temas noktası olan ve sürüş karakterini büyük ölçüde deÄŸiÅŸtirebilen lastikler, doÄŸru seçildiÄŸinde insanı zevkten zevke koÅŸtururken yanlış seçildiÄŸinde ise tam bir kabusa da sürükleyebilir. Seçilen lastik aslında çok iyi bir lastik olmasına raÄŸmen…
Her lastik belli bir amaca hizmet etmek üzere tasarlanır. Günümüz teknolojisi ile elde edilen hamur, desen ve karkas yapıları sayesinde yeni nesil lastikler çok fazla iÅŸlevi yerine getirebilmelerine raÄŸmen yine de ana bir kullanım tarzı için tasarlanır. Aynı ÅŸekilde birçok motosiklet tarzı ve formu mevcut ve bu motosikletler de belli kullanım amaçları gözetilerek tasarlanıp, üretilmekte. Bu nedenle lastik seçerken lastiÄŸin tasarım amacının hem motosiklet ile hem de kullanım ÅŸekli ile uyumu kritik öneme sahip. 
Peki doğru lastiği nasıl seçeceğiz? Bu soruyu cevaplayabilmek için öncelikle lastiklerin özelliklerini ile tasarım kriterlerini ve amaçlarını tanımamız gerekmekte. Öte yandan bütün bu kriterleri aslında tek bir çatı altına toplayabileceğimiz bir özellik var ki bu özelliği belirlediğimiz taktirde gerisi çorap söküğü gibi gelecektir: ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞI

Lastiklerin özelliklerini ve türlerini de tanıdığımıza göre şimdi motosikletimize ve sürüşümüze uygun lastikleri nasıl seçeceğiz, onu görelim.

BÄ°RÄ°NCÄ° ADIM: Motosiklet

Motosikletimizin segmenti veya türü kullandığı lastik ebatlarını da belirler. Bu ebatlarda üretilen lastik türlerini belirlememiz gerekiyor. Bunun en kolay yolu ise sitemizdeki “Motosiklet Markasına Göre Ara”ma motorunu kullanmak. Motosikletinizi bulamadıysanız her türlü sorunuz için bizimle iletiÅŸime geçebilirsiniz.

İKİNCİ ADIM: Lastik Türü

Şimdi ebat ve diğer teknik özellikleri bakımından motosikletimiz için üretilen lastikler arasından sürüş ortamına ve/veya tarzına uygun olanı seçmemiz gerekiyor. Bu seçimi ise kullandığımız ortama ve lastiği hangi SICAKLIK ARALIĞINDA ÇALIŞTIRABİLDİĞİMİZE göre yapmamız gerekiyor. Seçtiğimiz lastiğin ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞINA kullandığımız ortamda ve koşullarda mevcut sürüş tarzımız ile çıkamazsak lastik maksimum performans veremeyeceği için hem para kaybı hem de memnuniyetsizlik söz konusu olacaktır.
 

Bunu bir örnek ile anlatalım: 

Misal, 120/70-17 ve 180/55-17 ebatlarında lastik kullanan YAMAHA TRACER 900 crossover bir motosikletimiz olsun. Crossover (otomobil dünyasının terimi ile SUV) bir motosiklet olduğu için dişli Enduro/Cadde lastiklerinden neredeyse hiç deseni olmayan Hypersport lastiklere neredeyse her türden lastik kullanabiliyor.

-Arazi, hafif gevşek zemin, sıkışık toprak zemin ve asfalt karışık bir kullanım söz konusu ise ENDURO/CADDE segmentinden bir lastik seçilmeli ve lastiğin ne kadar dişli seçileceğine de arazi/asfalt kullanımı ve konfor beklentisi göz önüne alınarak karar verilmelidir.

-Asfalt yüzeylerde uzun yol, seyahat ve/veya ÅŸehir içi kullanım söz konusu ise SPORT TOURING bir lastik tercih edilmelidir. Bu tip lastiklerin görece daha düşük sıcaklılardan baÅŸlayan ÇALIÅžMA SICAKLIK ARALIÄžI, lastiÄŸin kısa mesafelerde ve soÄŸuk ve/veya ıslak koÅŸullarda daha çabuk performans göstermeye baÅŸlamasına imkân tanıyarak hem güvenlik hem de konfor ile birlikte her koÅŸulda yüksek tutuÅŸ göstermesini saÄŸlar.


-Viraj odaklı bir kullanım söz konusu ise ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞI, maruz kalacağı frenleme, gaz açma ve viraj içi merkezkaç kuvvetleri ile üzerine binen aşırı yüklere göre optimize edilmiş SUPERSPORT bir lastik tercih edilmelidir. Bu tip lastikler Sport Touring lastiklere göre daha yüksek seviyede bir tutuş sunar ancak bunu sadece sportif bir şekilde yani söz konusu frenleme, gaz açma ve viraj içi merkezkaç kuvvetleri bindirilerek kullanıldığı zaman sunar. Aksi durumda optimum çalışma sıcaklık aralığına gelemeyen lastikler tam performans veremeyecektir.

-Hem viraj odaklı kullanım hem de pist kullanımı söz konusu ise ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞI Supersport lastiklere göre bile daha yukarıda olan HYPERSPORT lastikler tercih edilebilir. Bu tip lastikler soğuk ve ıslak koşullarda kullanılacak ise performans ve tutuş kaybının yüksek olacağının bilincinde olunması gerekmektedir. Öte yandan bu lastikler gerektiği gibi kullanıldığında alınan performansı ve tutuşu diğer lastiklerden almak mümkün olmayacaktır.

Birkaç uç örnek vermek gerekirse…

Birinci senaryo: Cadde Endorusu Motosiklet ve Supersport Lastik

Özellikle son yıllarda Sport Touring motosikletlerin yerini almaya baÅŸlayan, BMW R 1300 GS veya KTM 1290 Super Adventure gibi yüksek ve aşırı zorlu olmayan arazi koÅŸullarında da çalışabilecek ÅŸekilde tasarlanmasına raÄŸmen çoÄŸunlukla asfalt zeminde uzun yol kat etmek için kullanılan Cadde Endurosu motosikletler oldukça popüler. Uzun yolda büyük konfor sunan ve sürüş dinamikleri bakımından sportif karaktere de bürünebilen bu motosikletler için en desensizinden en diÅŸlisine Supersport, Sport Toruing, Enduro/Cadde kategorilerinde lastik üretilmekte. Motosikletini asfalt ağırlıklı uzun yol ve gezi amaçlı kullanan bir sürücünün sadece görüntüsü veya çok nadiren denk geldiÄŸi sıkışık toprak zemin geçiÅŸleri için çok diÅŸli bir lastik seçmesi, asfalt koÅŸullarında kendisine konfor ve yol tutuÅŸ kaybı olarak geri dönecekken lastiÄŸin kullanmayacağı arazi özellikleri için asfalt performansından fedakârlık yapmasına neden olacak. Lastikten performans alamadığı için de aslında çok iyi olan bir lastiÄŸi kötü olarak nitelendirecek. 

İkinci senaryo: Supersport Motosiklet ve Günlük Kullanım

Bazı sürücüler sahibi oldukları Supersport Motosikletleri (Yamaha YZF-R1, Ducati Panigale gibi) günlük olarak ulaşım için de kullanmakta. Bu motosikletler için üretilen Supersport lastikler yüksek yol tutuş ve viraj performansı vermek üzere tasarlanır fakat performanslı kullanım, lastiği sürekli yük altında (yani sürekli gaz ve fren kullanımı) bırakacağından lastikler de bu şekilde kullanılmak üzere yüksek ÇALIŞMA SICAKLIK ARALIĞINDA performans verecek şekilde tasarlanır. Gündelik şartlarda kullanılan lastikler bu kadar şiddetli yüklere (gaz ve fren kuvvetlerine) maruz kalmayacağından lastiğin tasarlanan çalışma sıcaklık aralığına ulaşması zor ve geç olur ve lastikten performans almak güçleştiği gibi yetersiz tutuş ile patinaja da sık düşeceğinden (çekiş kontrol sistemi olsa dahi) beklenenden daha çabuk aşınır. Bu nedenle söz konusu kullanım şeklinde Supersport yerine Sport Touring lastik kullanılması daha verimli ve performanslı olur.